“Mand,” het woord floept aan op een lichtbalk tegen de achtermuur van Zaal 1 van Frascati. Ik ben bij toneelstuk ‘Hout.’ Als ik deze bespreking weken later uitschrijf, lees ik op de website van de Toneelschuur in Haarlem waar het over gaat: de kracht van geloof in de ander en gedwongen participatie. Op het moment dat ik naar het stuk van Abke Haring ging, las ik ergens dat het ging over het bewaken van persoonlijke ruimte.
De spelers zijn drie mannen en een vrouw in ondergoed: bijna naakt en onaantrekkelijk. De zaal is van onderaf fel verlicht, maar omdat er stof of damp in de lucht hangt is het licht toch diffuus. De vier bewegen traag en mechanisch. Af en toe checkt er één iets door een commando te roepen. “X,” roep de één. “Vast,” roepen één of meerdere anderen. Mensen als apparaten. Moderne dans lijkt het, maar dan niet door dansers maar door toneelspelers.
Een compositie van monotone, soms pijnlijke klanken, die even het ritme van een heftige house bereiken, begeleidt het hele stuk. Het is een stuk over niets. Dialogen zijn er niet. Alleen die commando's en aanmoedigingen bij seks en een enkele korte en lange monoloog. De lange zit vol met verwijzingen naar verwrongen seksuele fantasieën. Als hij afgelopen is begint hij aan het eind weer van voor af aan. Alsof het een voorstelling in de Cineac is; een uit het hoofd geleerde riedel. Een andere monoloog verwijst onder meer naar het meisje bij de kassa die haar teksten inhoudsloos spreekt, zoals opgedragen en met uitsluitend beleefdheidsfrasen. Toch maakt ze “het huisdiertje in mijn lichaam wakker,” zegt de vrouw.
Het is seks en verder leegte. Bijna letterlijk nietszeggend. Er is een gore scene die doet denken aan een verkrachting. Nadat verschillende lijven boven op elkaar hebben liggen beuken, wordt één van de mannen vastgepakt door een man en de vrouw. Hij pijpt – al dan niet gedwongen - haar duim en moet een paar keer kokhalzen. Hij wordt grof in zijn mond gevingerd en tegen zijn achterste gebeukt. Het is afstotend, niet mooi en niet nodig. Aan het eind van de scene wordt de man afgedankt en bloot in een plastic zak gestopt.
Een man die alsof hij een vrouw is door een man en een vrouw wordt misbruikt en mishandeld, het had met meer subtiliteit en inhoud een krachtig gegeven kunnen zijn. Hier maken die halve verandering van geslacht en de handelingen duidelijk wat ik al wist; seksueel geweld is afschuwelijk en verwerpelijk.
Aan het eind is alles weer zoals het was. Zelfs de man uit de plastic zak doet weer mee. Alsof er niets gebeurd is. Veel was er ook niet gebeurd. Veel wijzer ben ik er niet van geworden. En veel plezier heb ik er niet aan beleefd. Maar dat zal de bedoeling wel zijn geweest. Lege platte zwartgalligheid dat was het.
Wilt u een positievere kritiek:
Zonderlinge, extreme performance, door Abke Haring.
Op de site van de Toneelschuur in Haarlem vindt u/jij meer besprekingen.
Hier nog de site van het Vlaamse toneelhuis.
2 opmerkingen:
Wat lig ik al ver achter. Ik vind de lay-out van je blog erg mooi en fijn rustig.
Ik schreef ooit een gedicht over 1000 rozen, een toneelstuk dat ik zag. Het gedicht was net zo hard als het stuk. Voelde me er verloren. Ik heb het stuk waar jij het over hebt, niet gezien maar ik kan me er iets bij voorstellen. Misschien moest die leegte wel duidelijk worden.
Dianne het valt wel denk ik met dat achterliggen. Er is een aantal blogs dat ik meeneem. Hiervoor staat een aantal toneelrecensies die ik eerder schreef. Eerder deed ik dat met fietsstukjes. Er staan pas twee nieuwe blogs op.
Ja het lege en het zwarte moest duidelijk worden, maar ik vond dit geen mooie manier. Het was meer een stuk voor dans dan voor toneel.
Alleen het 'niks' gaf betekenis en als ik de 'echte' recensenten lees dan vind ik dat ze teveel hun best moeten doen zin aan het stuk te geven.
Helemaal zeker van mijn mening was ik eerst niet, daarom schreef ik de recensie pas bijna twee weken nadat ik het stuk zag.
Een reactie posten