Scheveningen; de kaarten van mijn oma 5

Datering: 25 maart 1917

Mijn oma van moederskant liet een map met ansichtkaarten na die ze tijdens haar leven kreeg. De eerste kaarten stammen uit 1917, toen ze nog een klein meisje was. Opmerkelijk veel kaarten komen uit de bad- en vissersplaatsen. De kaarten van Scheveningen gaan over de highlights -- in een enkel geval zelfs letterlijk -- de vuurtoren, het Kuhrhouse en de pier. De kaarten kwamen van haar broer die gelegerd was in Den Haag.

Ze zijn verstuurd tussen 1917 en 1920. De kaarten bevatten allemaal een soortgelijke tekst: "Met mij gaat het goed en ik hoop dat u mijn kaart in goede Gezondheid moogt ontvangen. Uw broer Wim Verheij, Batt Jagers, Oranje Kazerne, Den Haag."

28 oktober 2011

Op het moment dat ik de kaart krijg, dat was in augustus 2009, ken ik de vuurtoren niet. Ik moet er een paar keer vlak langs zijn gefietst. Hij staat midden tussen de huizen op een duin bij het strand; een prachtige plek. Vroeger stond hij losser van de huizen zie ik op een oude ansichtkaart.

“De vuurtoren aan Zeekant 12 is gebouwd in 1875 naar plannen van Q. Harder als een twaalfzijdige gietijzeren toren met neogotische detaillering en inwendig ijzeren spiltrappen en tussenvloeren. De gietijzeren onderdelen werden geleverd door de firma Nering Bögel. De roodbruin geschilderde schacht wordt bekroond door een glazen lichtkoepel (1921) met koperen koepelbekleding (circa 1958). Bij de toren staan enkele wit gepleisterde laat-19de-eeuwse dienstwoningen (Zeekant 7-11).” Deze tekst komt uit Monumenten in Nederland. Zuid-Holland.

Kon. Wilhelmina wandelhoofd met Kuhrhaus
Datering: 17 februari 1917

Een volgende kaart beeldt het Kuhrhause af. Het pompeuze badhotel staat er nog steeds. Het heet nu Steigenberger Kuhrhause Hotel. Mijn oma van vaders kant, oma Schouten, vierde er een paar keer haar verjaardag met een koudbuffet. Ik herinner me vooral de uitgebreide verzameling deserts. Vooraf ging het wildere deel van de familie even de zee in. Ook mijn oma-van-de-kaarten was er een keer bij en ging lekker zitten zonnen.

Datering: 4 mei 1917

Met alleen: "H.G. Mina," als tekst.
Datering: 25 mei 1920

Het derde onderwerp is de pier. Hij staat er nog steeds bouwvallig, maar zelfs uitgebreider dan hij er tijdens de Eerste Wereldoorlog bijstond. Hier komt een ander familielid om de hoek kijken. Op het stand van Scheveningen is een foto van mijn biologische oma van moederskant genomen. Ze stierf in 1951 aan multiples sclerose (MS) na een lang ziekbed. Mijn moeder was toen twaalf.
Mijn oma-van-de-kaarten was toen een 'tante' die in huis kwam en waarmee mijn opa zou trouwen. Tante Co moest als mw. Vrijland het huis gaan bestieren en werd - ik heb niet anders geweten - mijn oma tot ze op negenennegentig jarige leeftijd strief.

Maartje Vrijland-van der Pijl (links) met vriendin

Haast

ANWB-paddestoelen hebben een groot voordeel. Ze kunnen niet makkelijk verdraaid worden door verveelde pummels, zoals iets verop in Sint Isidorushoeve met de richtingaanwijzer gebeurde. Gelukkig had ik het snel door.

Weinig foto's vandaag. Onderweg zag ik wel een mooie van een jongen die een klein paasvuur aan het opbouwen was, maar ik maakte hem niet. Haast. Ik vertrok later richting Ede vanuit Enschede, omdat het prettig was met mijn oude schoonvader te praten over kinderen, verval en werk. “Ik moet nu echt gaan, anders ben ik te laat bij mijn moeder” zei ik. “Nog één anekdote,” antwoordde hij.

“Ik zat naast de Commissaris van de Koningin van Overijssel aan tafel bij een overleg toen zijn telefoon ging. Het was de politie commandant die belde over een actie bij Urenco. Terwijl hij aan het overleggen was over de aanpak vertelde ik mijn buurman, een burgemeester, dat mijn dochters meededen aan die actie. “Mijn dochter ook,” zei die. Een vreemde situatie.”

Het was ondertussen gestopt met sneeuwen. Geen foto's want ik moest doortrappen door oud-boerenland tussen Enschede en Ruurlo. Even afgestapt in het prachtige stadje Zutphen. Vervolgens via de Veluwe Zoom de wouden van Nederland door, waar het enorm stil was.

Ruim een uur later dan beloofd kwam ik bij mijn moeder aan. Mijn zus en ik kregen een zondagse maaltijd (rollade, aardappels, stoofpeertjes, spruiten, appelmoes en aardappels met jus). We praten wat na en ik slikte heel wat in, maar zei toch net te veel.

De tocht van mijn schoonvader naar moeder is er een om vaker te doen, maar met warmer weer, rustiger en met meer foto's.

Volume

Boosheid

In de werkkamer van mijn moeder hangt een houtplaksel van haar lang geleden overleden broer. Het verbeeld de Vischpoort in Harderwijk. Vandaag begin ik er samen met een vriend een fietstocht naar Amsterdam.

Later kwamen we door Spakenburg. Even spraken we over het geloof. Of het streng protestantisme gemeenschappen bindt of individuen juist dwingt zich aan de verouderde groepsafspraken te houden. Ik moest aan mijn vader en oma denken die er nogal klappen van hadden gekregen. Ik zei dít uit boosheid net te hard.

In de lucht hingen de klanken van kuifeenden, smienten, grutto's en kieviten. Precies goed.

De foto's zijn gemaakt op 7 maart in Amsterdam. Volgens mij hebben ze niks met de tekst te maken, maar ik vond het wel een mooie serie. Daarom staan ze erbij. Je kan ze aanklikken voor een grotere versie.

Op de dag dat ik fietste was het Vrouwendag. Een beter liedje voor 8 maart kon ik niet vinden. Luister maar even naar de tekst.