Lezen

Moetje

In de kerstvakantie las ik vier boeken uit. In het eerste was ik al maanden bezig. Het tweede was net genoeg voor een flinke avond en voor de volgende twee boeken zat ik in de leesmodus. Bovendien leefde ik vier dagen zonder TV. Ik had de boeken uit voordat ik het wist. Nu weer over naar de normale routine. Dat betekent vrijdag fietsen; vandaag naar Den Helder. Maar wel blijven lezen. Dat doet goed.

Het begon met Never let a serious crisis go to waste (Verso, 2013) van Philip Mirowski. Een boek geschreven in waarschijnlijk heel mooi Engels, maar ook net niet te behappen voor mij. Maar ik ben een doorbijter. Wat is neoliberisme? Waar komt het vandaan? Hoe wordt het ons door de strot geduwd? En waarom blijft het dominante ideologie, terwijl het falen ervan overduidelijk zichtbaar is? De laatste drie pagina's vatten het boek samen. Het is niet moeilijk om pagina's vol te schrijven over dit boek. Dat doe ik (nu) niet, maar mij heeft het doordrongen van de kracht van het neoliberalisme en laten zien dat van alles markt wordt gemaakt. Behalve de pont over het Noordzeekanaal, die is als resultaat van strijd tussen bevolking van Noord-Holland en Koning voor de aanleg van het Noordzeekanaal nog steeds gratis.


Daarna pakte ik een boekje dat in het huis slingerde. Het was voor 50 cent gekocht in een kringloopwinkel: Dzjamilja (De Geus, 1990) door Tsjiniz Ajtmatov uit Kirgizistan. Liefde op de vlaktes van Kirgizië in tijden van de oorlog tegen de nazi's. Een gewonde soldaat zingt betoverend en weekt daarmee Dzjamilja los uit een zakelijk huwelijk zonder kraak en met alleen een bittere smaak.

Het Rode Huis (Contact, 2012) van Mark Haddon had ik van sinterklaas gekregen. De schrijver is een favoriet van me. Hij treft de relaties tussen mensen prettig met details die er toe doen. Waar en waarom dat doet er verder niet zo toe. Hier zijn een broer en zus met echtgenoot en kinderen op vakantie in een groot huis in Wales, ver van de bewoonde wereld. Ze kennen elkaar niet meer. Het levert een onderhoudend en leerzaam verhaal.

Er was nog tijd voor nog een boek. Het nieuwe land (Balans, 2013) door Eva Vriend. Eerst spijkerde het me bij over de geschiedenis van de inpoldering. Met name de proefpolder bij Andijk zat niet in mijn systeem. Daarna kwamen Wieringen, de Afsluitdijk, de Noordoostpolder, Oostelijk Flevoland en Zuidelijk Flevoland. Het boek gaat niet alleen over de selectie van boeren voor de goede grond (van vooral de Noordoostpolder). Het gaat ook over het verschil in status tussen boeren met 12, 24 of 48 ha. Ook over hun vrijheidsdrang, de trots en de arrogantie en de gekweldheid van hen die geen grond kregen. Het boek beschrijft een megaproject in het Nederland van de vorige eeuw. De redactie had wel een pagina of veertig herhalingen weg kunnen strepen. Maar het is een boek dat je moet lezen.

Bovendien een mooie opmaat naar een volgend boek Scattered Sand door Hsiao-Hung Pai (Verso, 2013). Daaraan begin ik na de vakantie. Het gaat over een nog groter project: de omvorming van China van een agrarische samenleving naar een industriële. Een project dat leidt tot 200 miljoen mensen die het platteland ontvluchten en vaak leven in miserabele omstandigheden in het Wild West kapitalisme van het huidige China. Maar dat boek heb ik nog niet uit. Maar dat zal niet lang duren. Het is informatief, betrokken en goed geschreven. Na mijn fietstocht van Amsterdam naar Den helder schrijf ik dit blog in de trein en lees daar ook nog een stukje in het boek van Pai.