Gaspeldoorn/gorse

Rotzooi

---

Nee ik ben dit weekend op pad en heb een jarige zoon. Van bloggen zal het niet komen. Ik schrijf vooruit en plak een paar foto's van de afgelopen week.

Op mijn bureau ligt een blaadje van de scheurkalender. Het is van 19 februari met de tekst 'Wat de mens is, is hij door de zaak die hij tot de zijne maakt.' Het citaat komt van psychiater Karl Jaspers uit zijn werk Über meine Philosophie (1941). In 2007/08 hielp een psychologe mij bij het verwerken van pijn en tegenslag door ziekte en het gewicht van het werk dat niet meer wilde vlotten. Ze signaleerde dat leven, werk en visie bij mij samenvielen. Ik had dat nooit als een probleem gezien, maar ging daar door die gesprekken aan twijfelen, zoals er meer door op losse schroeven kwam te staan, dat misschien niet voor niets was vastgeroest. Die woorden van Jaspers had ik acht jaar eerder moeten kennen.

De afgelopen twee weken las ik twee uiteenlopende dichtbundels. Mijn uren zijn met schaduw gehuwd, een selectie uit Collected Poems van Sylvia Plath door Luccienne Stassaert, heb ik net uit. Dood, zerken, overgebracht worden naar de bodem van de zee, oplossen in de hemel of verdwijnen uit een spiegel wedijveren met de schoonheid van de natuur die dient als houvast aan het leven of als metafoor voor dat leven en moeizame relaties. Beklemmend en mystiek, een tikje onplezierig, en toch lees je door, omdat iemand die goed zoekt waardevol is. Bovendien een schrijfster die de gaspeldoorn (gorse) in een gedicht (the rabit catcher) stopt, waar kom je die tegen?

Ik hoorde deze week dat Connie Palmen Plath in haar in september te verschijnen roman indirect als hoofdpersoon zal gebruiken. Bij Mathijs van Nieuwkerk doet ze de dood van Plath af als een tragisch ongeluk en niet als onvermijdbaar gegeven voor wie haar werk tot zich door laat dringen. Maar aan die tafel van DWDD wordt teveel echte diepte niet gewaardeerd en is de neiging van de gasten sterk om mee te gaan in snelle kwinkslagen of scherpzinnigheid. Die mannelijke oppervlakkigheid waarvan Plath walgde.

Ben Okri kwam in An African Elegy (1992) met zeker niet platte gedichten over passie. Hartstocht voor Afrika met een eigen geschiedenis en een eigen taal. Gedrevenheid om misstanden aan de kaak te stellen, vooral die van de corrupte politici. Liefde voor liefde. En een prachtig gedicht over een tocht door een wezenloos Engels standslandschap (Demolition Street: London, 83) op een ander continent, maar in een taal waardoor het net zo goed past in de bundel.

Okri schrijft met een onstuimigheid die de kant van waanzin opgaat, maar in die drift wezenlijke zaken aankaart, meer dan de vormelijkheid om de vorm kan doen. Citeren uit de veelal pagina's lange gedichten is eigenlijk onmogelijk, maar de regels die ik zeker wil onthouden komen uit On edge of time future:

We shall spin silk from rubbish
And frame time with our resolve

geniet de scepsis

de blauwe lucht, het groene gras, en zee zijn puur
daarnaast gaat er geen dag voorbij of de krant bericht
dat voor macht en roem een politicus is gezwicht
dus niet meer letten op die bühne, ga naar de natuur

schilderijen, toneelbedijf en schrijvers van romans
zijn anders dan zij die onder het mom van politiek
hun zakkenvullen zoals de gewoonte binnen hun kliek
weg met die laaielichters, bezoek liever toneel of dans

cruciaal in de democratische ordening van het land
spelen volksvertegenwoordigers een grote rol
komen op voor belangen van klasse en van stand

wees vooral scheptisch, maar maak het niet te dol
met afschrijven van regenten gaat teveel aan de kant
het politieke spel is noodzaak en geen grap of grol

De foto's kan je aanklikken voor een grotere versie ervan.